İbtidai sinif müəllimi Məmmədova Səkinə Taleh qızı — “Sevimli bloknot” adlı müasir dərs üsuluMəktəbin ibtidai sinif müəllimi Məmmədova Səkinə Taləh qızı “Sevimli bloknot” adlı tezis yazıb, burada həm həmkarları ilə, həm də valideynlərlə iş üsulunu paylaşır. Bu iş üsülü səhvlərin qəbul edilməsinin və üzərində işləməyin əhəmiyyətinə xüsusi diqqət yetirir. Səkinə Məmmədova hesab edir ki, səhvlər uğursuzluq kimi deyil, inkişaf və böyümə üçün fürsət kimi qəbul edilməlidir. O, həmkarları ilə və valideynlərlə necə dəstəkləyici və anlaşıqlı bir atmosfer yaratmaq barədə fikir mübadiləsi edir ki, şagirdlər səhv etməyə qorxmadan onlardan öyrənə bilsinlər və səhvlərini düzəltmək üçün fəal şəkildə işləsinlər.
“Sevimli bloknot” – səhvlərin qəbul edilməsi və onların effektiv təhlili üçün tədris üsulu.
İbtidai sinifdə səhvlərin qəbul edilə bilməməsi səmərəli təhsilə mane olan bir sıra problemlərlə üzləşdirə bilər:
1. Mühakimə qorxusu: Bir çox şagirdlər sinif yoldaşları tərəfindən səhvlərin lağ edilməsindən və ya onların müəllimlər tərəfindən tənqid olunmasından qorxurlar, bu da sinifdə qorxu və utanc atmosferi yaradır.
2. Dəstəyin olmaması: Əgər müəllim səhvləri müzakirə etmək üçün “təhlükəsiz sinif” mühiti yaratmırsa, uşaqlar təhsil prosesində özlərini rahat hiss edə bilmirlər və səhvlərini açıq şəkildə etiraf etməkdən çəkinə bilərlər.
3. “Uğursuz” obrazı: Bəzi ailələrdə səhvlərə uğursuzluq kimi baxılır, bu da uşaqlara ötürülə bilər, nəticədə şagird özünü “uğursuz” adlandırır, yeni biliklər əldə etməkdən, özünü inkişaf etdirməkdən çəkinə bilirlər.
4. Vaxt çatışmazlığı: Tədris proqramı çərçivəsində səhvlərin və onların nəticələrinin ətraflı təhlili üçün vaxt çatışmaya bilər, bu da dərketmə prosesini çətinləşdirir.
5. Hazırlıq səviyyəsinin müxtəlifliyi: Uşaqların bilik və təcrübə səviyyələri fərqli ola bilər, bu da səhvlərin qəbul edilməsini çətinləşdirir. Tez-tez səhv edən bir şagird özünü daha az bacarıqlı hiss edə və motivasiyasını itirə bilər.
6. Özünümüdafiə bacarığının olmaması: Bəzi uşaqlar səhvlərini necə təhlil etməyi və onlardan dərs çıxarmağı bilmirlər, bu da müəllim tərəfindən əlavə səy tələb edir.
İbtidai siniflərdə səhvlərinin sevilməsi uşaqlarda inam və yaradıcılıq düşüncəsinin formalaşmasında əsas rol oynayır. O, uğursuzluqları tədris prosesinin təbii hissəsi kimi qəbul etməyə kömək edir, əzmkarlığın inkişafına kömək edir və daha da inkişaf etmek üçün öz səhvlərini təhlil etməyi öyrədir. Bu yanaşma təlim və təcrübə üçün təhlükəsiz mühit yaradır, bu da yeni bilik və bacarıqların uğurla mənimsənilməsi üçün vacibdir.
İbtidai siniflərdə səhvlər təhsil prosesinin vacib komponentidir, çünki onlar uşaqların həll bacarıqlarını inkişaf etdirmələrinə kömək edir. Uşaqların öz fikirlərini sərbəst ifadə edə biləcəyi və qınanmadan səhv edə biləcəyi bir mühit yaratmaq vacibdir. Bu tənqidi düşüncənin formalaşmasına kömək edir və özünü analiz etmək qabiliyyətini yaxşılaşdırır. Bundan əlavə, belə yanaşma uşaqların sinif yoldaşları ilə səhvləri müzakirə edərək əməkdaşlıq etməyi öyrənmələrinə kömək edir ki, bu da sosial bacarıqları və komanda ruhunu gücləndirir. Səhvləri müvəffəqiyyət yolunda pillələr kimi qəbul etmək təlimi daha maraqlı və əhəmiyyətli edir.
Səhvləri yazmaq və həll etmək üçün bloknotdan istifadə etməklə materialın dərindən başa düşülməsinə və şagirdlərdə özünümüdafiə bacarıqlarının inkişafına kömək edir.
“Sevimli bloknot” təlim metodunun prinsipləri:
1.Bloknotun yaradılması: Hər şagird təlim prosesində baş vermiş bütün səhvləri qeyd edir.
2. Mütəmadi təhlil: Tapşırıqları və ya testləri yerinə yetirdikdən sonra şagirdlər səhvləri müzakirə edirlər. Müəllim səhvlərin əsas səbəblərini müəyyənləşdirməyə kömək edir və onları düzəltmək üçün üsullar təklif edir.
3. Həlli yolları: Səhv ilə birlikdə şagird mümkün həll yollarını, alternativ yanaşmaları və düzgün cavabları yazır. Bu onların tənqidi düşüncəsini formalaşdırır.
4. Refleksiya: Şagirdlər vaxtaşırı öz qeydlərinə baxırlar, hansı səhvlərin təkrarlandığını və necə düzəldə bildiklərini təhlil edirlər. Bu, irəliləyişi görməyə və səhvlərin tədris prosesinin bir hissəsi olduğunu başa düşməyə imkan verir.
5. Səylər üçün təşviq: Şagirdləri bu prosesdə fəal iştirak etdikləri üçün təşviq etmək vacibdir ki, bu da təlim üçün müsbət atmosfer yaratmağa kömək edəcəkdir.
Səhvləri yazmaq və təhlil etmək üçün olan bloknotların istifadəsinə aid statistikalar tədqiqat və kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Lakin məlumatları ümumiləşdirərək bir neçə əsas müşahidəni vurğulamaq olar:
1. Müvəffəqiyyətin artırılması: Tədqiqatlar göstərir ki, səhvlərini aktiv təhlil edən şagirdlər qiymətlərini 10-20% artıra bilərlər.
2. Metakoqnitiv bacarıqların yaxşılaşdırılması: Xətalar üçün not dəftərlərindən istifadə edən şagirdlər tədris proseslərinin daha yaxşı başa düşülməsini nümayiş etdirirlər ki, bu da ümumi nəticənin yaxşılaşmasına səbəb olur.
3. Narahatlıq səviyyəsinin azalması: Səhvlərin təhlili uğursuzluqdan qorxmağı azaltmağa kömək edir ki, bu da daha məhsuldar təhsilə kömək edir.
4. Uğursuzluğa davamlılıq: Bu yanaşmadan istifadə edən şagirdlər, yenidən səhvlərlə üzləşəndə təhsillərini davam etdirmək istəklərini nümayiş etdirirlər.
Konkret rəqəmlər fərqlənsə də, ümumi tendensiya təsdiq edir ki, bu üsul şagirdlərin uğurlarına həqiqətən də müsbət təsir göstərir.
Yeni nailiyyətimizBeynəlxalq Riyaziyyat olimpiadasında (İMEC) məktəbin 4Ç sinif şagirdi Həsənli Kənan Zamiq oğlu birinci yerə layiq görülüb və qızıl medal qazanıb. Şagirdimizi ürəkdən təbrik edirik, gələcək yarışlarda daha böyük nailiyyətlər arzulayırıq!
Növbəti uğurumuz18.12.2024-cü il tarixdə Nizami rayonu, 220 nömrəli məktəb-liseyin idman meydançasında Bakı Şəhər Gənclər və İdman İdarəsinin təşkilatçılığı ilə Nizami rayon məktəbliləri arasında "Atletika" növünün "Kross qaçışı" üzrə rayon turniri keçirilmişdir.
Məktəbimizin 10b sinif şagirdi Abdullayev Cavid 1000 metr məsafəni üç dəqiqə onbir saniyə qaçaraq qızıl medal qazanmışdır. Şagirdimizi təbrik edir gələcək idman fəaliyyətində uğurlar arzulayırıq. Qalib və mükafatçılar aşağıdakı kimidir.
I Yer Abdullayev Cavid 242 nömrəli tam orta məktəb,
II Yer Əlizadə Məhəmməd 251 nömrəli tam orta məktəb,
III Yer Hüseynov Kənan 10 nömrəli tam orta məktəb.